Περιγραφή
Ένα αρχαίο, βαθιά συμβολικό για τους Σιίτες Μουσουλμάνους, όσο και «σκληρό» έθιμο, η Ασούρα, αναβίωσε χθες, για μια ακόμη χρονιά, στην οδό Δήμητρας στον Πειραιά, όπου λειτουργούν τον αυτοσχέδιο χώρο τους.
Το πιο γνωστό χαρακτηριστικό της τελετής είναι το αιματηρό αυτομαστίγωμα με λεπίδες, αλλά και οι γεμάτες θρήνο προσευχές. Γι’ αυτό και η οδός Δήμητρας, την ημέρα της Ασούρα, είχε κλείσει ερμητικά, με τους Μουσουλμάνους να σηκώνουν μεγάλα, διαχωριστικά πανιά στις δύο πλευρές του δρόμου.
Τι συμβολίζει η Ασούρα
Αυτή η σημαντική για το Ισλάμ γιορτή αποτελεί μια ημέρα τιμής για τους πιστούς, καθώς μνημονεύουν τον θάνατο του Χουσεΐν ιμπν Αλί, του εγγονού του προφήτη Μωάμεθ. Για τους δωδεκαϊστές Σιίτες και τους Αλεβίτες, ο Χουσεΐν θεωρείται ο νόμιμος διάδοχος του Μωάμεθ, γεγονός που καθιστά το μαρτύριό του κεντρικό στοιχείο της πίστης τους.
Ο Χουσεΐν, μαζί με άλλα μέλη της οικογένειάς του, έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της μάχης της Καρμπάλας. Σύμφωνα με τους Σιίτες, ο Χουσεΐν αποκεφαλίστηκε, και ο τάφος του είχε γίνει τόπος προσκυνήματος ήδη από τα τέλη του 7ου αιώνα. Οι δημόσιες τελετές μνήμης για το μαρτύριο του Χουσεΐν έχουν μακρά ιστορία, ενώ τα τελετουργικά τους εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου.
Τα ρυθμικά χτυπήματα στον θώρακα και το αυτομαστίγωμα
Η κορύφωση των δεκαήμερων εκδηλώσεων της Ασούρα είναι η τελετή του αυτομαστιγώματος, η οποία θεωρείται μια διαδικασία εξιλέωσης. Οι εικόνες που εκτυλίχθηκαν ήταν «σκληρές», καθώς με το μαστίγωμα, με λεπίδες, προκαλούνται τραύματα και πληγές στα σώματα των πιστών. Είχε προηγηθεί μακρά προσευχή και λήψη τροφής πλούσιας σε πρωτεΐνη για όσους συμμετείχαν στο αιματηρό έθιμο. Για άλλους, ωστόσο, πιο σοκαριστική στιγμή του εθίμου ήταν τα απανωτά, ρυθμικά χτυπήματα που προκαλούσαν στον θώρακά τους επί ώρα, κάτω από τον καυτό ήλιο, οι πιστοί, τα οποία σε πολλούς άφησαν μελανιές αλλά και πιο σοβαρά αιματώματα.
Κατά τη διάρκεια του εθίμου, μια ομάδα πιστών είχε αναλάβει τον ρόλο να διακόπτουν το αυτομαστίγωμα κάποιου, όταν είχε ήδη προκαλέσει σοβαρά τραύματα στην πλάτη του. Οι ίδιοι έβρεχαν με νερά τους πιστούς, ενώ προσέφεραν χυμούς και μπουκαλάκια νερό στους συμμετέχοντες, αλλά και στους μη μουσουλμάνους που είχαν σπεύσει για να δουν το έθιμο.
Στον πυρήνα του συμβολισμού της Ασούρας βρίσκεται η ηθική διχοτόμηση μεταξύ της κοσμικής αδικίας και της διαφθοράς από τη μία πλευρά, και της θεοκεντρικής δικαιοσύνης, της ευσέβειας, της θυσίας και της επιμονής από την άλλη.
Η Ασούρα, μια από τις σημαντικότερες ημέρες στο ισλαμικό ημερολόγιο, γιορτάστηκε φέτος στις 6 Ιουλίου. Αυτή η ημερομηνία, που αντιστοιχεί στη 10η ημέρα του μήνα Μουχαράμ, διαφέρει κάθε χρόνο στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Ο λόγος είναι πως το ισλαμικό ημερολόγιο βασίζεται στις φάσεις της Σελήνης και είναι μικρότερο από το ηλιακό μας ημερολόγιο κατά περίπου 10 με 11 ημέρες ετησίως. Έτσι, κάθε χρόνο, οι ισλαμικές γιορτές «μετακινούνται» νωρίτερα στο δικό μας ημερολόγιο, φέρνοντας την Ασούρα του 1447 Εγίρας (το τρέχον ισλαμικό έτος) στην προαναφερθείσα ημερομηνία.
